Bebeklerde Isırma Davranışı Nedenleri ve Önüne Geçme!

Genellikle diş çıkarma döneminde başlayan bebeklerde ısırma davranışı, yaklaşık olarak 3 yaşına kadar devam eden geçici bir alışkanlıktır. Bir yaşın altındaki bebekler konuşamadığı için ısırmayı bir oyun olarak görürler ve oyun bebeklerin iletişim aracıdır. Diş çıkarma döneminde bebekler etrafındaki nesneleri tanıma amaçlı ağzına götürür.

Isırma davranışını ilk etapta yaramazlık olarak görmemek gerekir, çünkü beceri eksikliğinden kaynaklı bir davranıştır. Çünkü bu davranışı sergileyen bebek kendini nasıl ifade edeceğini bilmiyordur. Ancak bu masum ısırmaları kabul etmek gerekmiyor. Yani çocuğun ısırma ihtiyaçlarını farklı nesnelerle karşılamasına yardımcı olmalısınız. Bir insanı ısırmasının alışkanlık olmasını engellemek bebeği durdurmak lazımdır. Bu davranışın başlangıcında yumuşak kararlılıkla tavır koymak gereklidir. Çocuğa kızmak, o anda ilgi göstermemek geçici çözümler olabilir.

Bebeklerin Isırma Nedenleri Nelerdir?

Bir yaşından önce görülen bebeklerde ısırma davranışı dünyayı tanıması için sergilediği bir tavırdır. Ancak bir yaşından büyük olan çocuklar dünyayı tanımaya ihtiyaç duymaz, bu yaştaki çocuklar başka nedenlerle ısırır, Ancak bu ısırmalar çok kötü maksatlar taşımaz.

Çocuklar, oyun grubu, kreş gibi sosyal çevrelerinde veya evde ailesiyle yalnızken ısırma davranışı sergileyebilir. En sık 12 – 36 ay aralığında gözlenen ve ortalama 3 buçuk yaşından sonra çoğunlukla kaybolan ısırma davranışı çocuğun kötü huylu ya da hırçın olduğu şeklinde algılanabilir.

Bir yaşından büyük çocuklarda ısırma davranışı hapşırma veya öksürme gibi koşulların getirdiği ve aniden gelişen bir tepkidir. Bir yaşından büyük çocukların ısırma davranışının altında pek çok sebep olabilir.

Duygusal Sebepler

Biz yetişkinler hoşumuza gitmeyen bir davranışla karşılaştığımızda konuşarak anlaşma yoluna gideriz. Karşımızdaki ile anlaşamasak da en kötü ihtimalle yakınlarımıza dert yanarız. Kısaca yetişkin olarak duygularımızı konuşarak dile getiririz. Ancak konuşmayı bilmeyen veya konuştuğu halde kelime hazinesi yetişkinler kadar geniş olmayan bebekler, öfkelendiği veya sıkıldığında kendini ifade edemezler. Mesela elinden oyuncağı alındığında öfkeleniyor, ancak diğer çocuğa “ önce ben biraz oynayayım, sonra sen oynarsın” gibi çözümler üretemiyor. Böyle bir durumda gücünün en pratik çözüm olan ısırma hareketine başvuruyor. Dil gelişimi olmayan çocuklarda ısırmanın sebepleri;

Sinirli veya stresli olmak,

Korku hissi, kendini koruma isteği,

Başarmak istediği bir şeyi yapamamak, becerememek,

Mutsuz hissetmek,

Gün boyu oynamaya fırsat bulamamak,

Merak; bazı çocuklar yaptıkları hareketin nasıl bir sonuca yol açacağını görmek için ısırmaya başvurur.

Sevdiğini göstermek; bazı çocuklar bir şeyden hoşlandıkları bir şeyi veya sevdikleri bir kimseyi ısırarak muhabbetlerini belli etmek isterler.

Fiziksel Sebepler

Diş çıkarmak,

Aç çakmak

Çevresel Sebepler

Çok fazla dış uyarıya maruz kalmak; mesela tüm gün alışveriş merkezi gibi çocuğun alışık olmadığı yerlerde, kalabalığa maruz kalmasıdır.

Çevrelerinde değişimlere tepki göstermek; mesela annenin işe başlaması, ev değişikliği, eve yeni bir bebek gelmesi gibi sebepler çocuğu öfkelendirebilir.

Anne babaların konuya gösterdiği hassasiyet; ebeveynlerin tepki gösterdiği görülünce bu yola dikkat çekme isteği gibi.

Cinsiyet

Erkek çocukları, kız çocuklarına göre daha geç konuşurlar. Kelime hazneleri de kızlara göre daha kısıtlıdır. Erkek çocukları küçük bile olsalar kız çocuklarından daha güçlü olurlar. Kuvvetli ve sessiz bir erkek çocuğu ile geveze bir kız çocuğu ile karşı karşıya kaldığında, hoşuna gitmeyen bir durum olduğunda ısırma davranışına başvurur.

Günün Belli Zamanlarında Olmak

Bazı çocuklar gün içinde belli bir rutini takip etmeye alışmış olurlar, bu rutinde değişiklik olduğunda öfkelerini ısırarak tepki verebilirler. Mesela yemek saatinin gelmesine rağmen yemeğin hazır olmaması gibi sebepler ısırmaya sebep olabilir. Bu gibi durumların yaşanmaması için çocuğun rutinine özen göstermek gereklidir.

Bebeklerde Isırmanın Önüne Nasıl Geçilir?

Bir yaşından küçük bebeklerde ısırma hareketine karşı yapılacak çok fazla bir şey yoktur. Isırmak bebeğin doğasında vardır, dolayısıyla bebeğe kızmak, ceza ya da ders vermek anlamsızdır. Bebeğiniz sizi ısırdığında “of acıdı” diyerek yüzünüzü buruşturmanız zaman içinde yaptığı hareketin yanlış olduğunu öğretecektir. Bebeğiniz diş çıkardığı için ısırıyorsa, buna uygun emzik, oyuncak gibi uygulamalar çok faydalı olur.

Bir yaşından büyük çocuklar ısırıyorsa yapılacaklar;

Yanlış olduğunu anlatın!

Anne ve babaların ısırma durumunda sakin ve serinkanlı olmaları gereklidir. Çocuğa kızmak, fiziksel cezalar vermek uygun olmaz. Zaten kendini ifade edemeyen dışlandığını düşünen bir çocuk birde ailesi tarafından aşırı tepki görürse, daha da kötü hissetmeye başlayacaktır. Bunun yerine kararlı bir şekilde ısırmanın kötü bir davranış olduğunu dile getirmelisiniz.

Isırılan çocuğa yönelin!

Isırılan kişi çocuksa “ arkadaşın seni ısırdığı için çok üzgün” demeli, ısırılan bölgeye ilk yardım uygulamalısınız. Çocuk ağlıyorsa onu sakinleştirmeye çalışın. Bu davranışları ısıran çocuğun önünde yapmanız ona yardıma ihtiyacı olan birine yardım edilmesi gerektiğini anlatacaktır.

Çocuğunuzu anladığınızı belli edin!

Isırılan çocuğu sakinleştirdikten sonra ısıran çocuğunuza dönerek, “arkadaşını ısıracak kadar öfkelendiğin için üzgünüm” diyerek duygularını anladığınızı belirtebilirsiniz.

Gerilimi Ortadan Kaldırın!

Isırma durumu yaşandıktan sonra çocuğunuza dönüp ne hissettiğini sorun. Çok küçük çocuklar kendini ifade edemeyecektir. Hareketlerinde kendini kötü hissettiğini belirten davranışlar sergileyebilir. Böyle bir durumda ona sakin bir ses tonuyla konuşmaya devam edin ve gerilimi ortadan kaldırın. Çocuğunuz ağlayarak, gülerek, tepinerek veya ortamdan kaçarak kendini rahatlatacaktır.

Sebebini Anlamaya Çalışın!

Isırma olayı sizin önünüzde yaşanmış ise sebebini kolayca anlayabilirisiniz. Ancak kreş gibi kontrolünüz dışında bir yerde yaşanmış ise öğretmenlere sebebini sorabilirisiniz. Çocuğunuzun ısırma davranışı sadece bir arkadaşına ise çocuğun ailesi ile konuşarak ortak çözümler arayın.

Sebebini Anlamadığınız Durumlarda

Çocuğunuzun ısırma davranışının altında yatan sebepleri her zaman anlamayabilirsiniz, böyle durumlarda çocuğunuzun bu davranışının yanlış olduğunu sakin ve kararlı bir biçimde ona anlatın.

Çok Gerekli ise Ceza Verin!

Çocuğunuzun ısırma davranışı genelde konuşma ile çözülür. Ancak bazı durumlarda aileler cezayı gerekli görebilir, böyle bir durumda çocuk bir yaşından büyükse odanın bir köşesinde bekleme cezası verilebilir. Bunu yapmadan önce ısırmanın yanlış olduğu anlatılmalıdır. Bekleme dakikası çocuğun yaşına göre uygulanmalıdır.

Sorun Hala Devam Ediyorsa Doktora Başvurun!

Tüm çabalarınıza rağmen çocuğunuzun ısırma davranışında bir azalma görülmüyorsa mutlaka uzmana danışmanız gereklidir.